Z danych epidemiologicznych można wyczytać ,że tylko ok. 15% mężczyzn i 37% kobiet w Polsce nigdy nie spożywało alkoholu. Problem nadużywania alkoholu dotyczy do 15% Polaków , a ponad 2 % populacji to osoby uzależnione. Upijanie się tzw. binge drinking – głównie weekendowe dotyczy aż 38,2% mężczyzn i 18,5% kobiet w Polsce. Szacuje się ,że ok. 60% mężczyzn i 30% kobiet doświadcza niepożądanych działań spożywania alkoholu, a interakcje alkoholu i leków mogą być przyczyną nawet 25% nagłych przyjęć do szpitali. Umiarkowane spożycie alkoholu zwiększa o 24% ryzyko działań niepożądanych leków – głównie bólów głowy, zaburzeń metabolicznych np. obniżenie poziomu cukru we krwi( hipoglikemia) i komplikacji endokrynologicznych.
Reakcje niepożądane na leki przyjmowane razem z alkoholem są szczególnie częste w populacji ludzi starszych. Sprzyja temu kilka czynników:
– większa częstość przyjmowania kilku rożnych leków,(większe prawdopodobieństwo interakcji),
-mniejsza ilość wody w organizmie w stosunku do całkowitej masy ciała ( mniejsza objętość dystrybucji i większe stężenie alkoholu).
Ryzyko interakcji z alkoholem jest także większe u kobiet, ze względu na mniejszą ilość wody w organizmie i mniejsze możliwości metabolizmu etanolu ( mniejsza aktywność dehydrogenazy alkoholowej ADH –głównego enzymu utleniającego cząsteczkę alkoholu w wątrobie) i wątrobowych enzymów mikrosomalnych MEOS.
METABOLIZM ALKOHOLU
Alkohol etylowy jest wchłaniany na drodze wolno przebiegającej dyfuzji biernej w jamie ustnej, przełyku i żołądku oraz szybko absorbowany w jelicie cienkim. Część alkoholu dostaje się do wątroby przez naczynia wrotne. Alkohol metabolizowany jest głównie przez naturalny filtr toksyn – wątrobę, w konsekwencji to ona najczęściej ulega uszkodzeniu w trakcie zatrucia. Ok. 20% alkoholu jest metabolizowane w wątrobie w procesie tzw. pierwszego przejścia FPM- first pass metabolism. Ponad 30%FPM zachodzi w żołądku z udziałem ADH , za ok. 50% odpowiada ADH w wątrobie. Aktywność enzymu ADH dehydrogenazy alkoholowej u osób przewlekle nadużywających alkoholu jest niższa niż u osób pijących umiarkowanie, a u chorych na marskość wątroby zmniejsza się nawet o połowę. Etanol jest utleniany przez ADH, mikrosomalny system utleniający etanol tzw. MEOS z cytochromem P450 oraz przez katalazę. Katalaza odgrywa najmniejszą role w utlenianiu alkoholu , a metabolizm bakteryjny etanolu w jelicie grubym jest marginalny.
W czasie przewlekłego spożywania alkoholu oraz przy dużych jego stężeniach w wątrobie aktywuje się głownie system MEOS z . W tzw. bringe drinking okazjonalnie dochodzi do wysokiego stężenia alkoholu, który eliminowany jest przez ADH i cytochrom P450.Udowidniono, że duże stężenia alkoholu uzyskane w czasie jednorazowego wypicia , mogą indukować aktywność układu MEOS a cytochrom P450 jedyną formą znacząco indukowaną przez etanol oraz odgrywającą główną rolę w większości interakcji między alkoholem i lekami.
INTERAKCJE FARMAKOKINETYCZNE
Polegają na wzmocnieniu efektu działania leku i alkoholu i to niezależnie od spożywanej dawki alkoholu. Etanol może nasilać efekt działania leków p/depresyjnych, uspokajających, nasennych, p/histaminowych. W połączeniu z lekami p/zapalnymi np. aspiryną nasila krwawienia z przewodu pokarmowego, powodując powierzchowne owrzodzenia. W połączeniu z lekami obniżającymi poziom glukozy we krwi może powodować hipoglikemię lub nawet śpiączkę hipoglokemiczną.
Niebezpieczeństwa wynikające z równoczesnego stosowania leków i picia alkoholu nie wynikają wyłącznie z ich interakcji. Trzeba mieć na uwadze również destrukcyjne działania alkoholu bezpośrednio na układ nerwowy. Pamiętamy przecież ,że dobre zdrowie zależy przede wszystkim od równowagi układu nerwowego autonomicznego , niezależnego od naszej woli. Neurony tego układu są szczególnie wrażliwe na działanie alkoholu. Rzutuje to na efektywność działania całego organizmu ludzkiego.
Problemem jest to ,że w naszym kraju wzrasta ciągle popyt na leki , szczególnie te dostępne bez recepty, głównie p/bólowe i p/zapalne. Pod względem liczby kupowanych leków ( bez recepty) w przeliczeniu na jednego mieszkańca zajmujemy 2 miejsce w Europie (po Francji). Ponad 70% osób w Polsce pije alkohol , ponad 15% nadużywa a ponad 2% jest uzależnionych . Połączenie tych dwóch statystyk jest przerażające.
Osoby odżywiające się optymalnie również zażywają różne leki.
Trzeba wiedzieć i pamiętać o ich interakcjach z alkoholem.
tel. 32 353 20 27
kom. 503 – 144 – 481