Zgaga jest bardzo częstą dolegliwością. W Stanach Zjednoczonych około 20 % dorosłych odczuwa ją przynajmniej raz w tygodniu. Objaw ten częściej występuje w Ameryce Północnej i Europie, rzadziej w Azji. Większość osób odczuwających zgagę nie szuka pomocy lekarskiej. Chorzy częściej szukają pomocy medycznej, gdy ich objawy są ciężkie. Dysfabia i odynofagia to swoiste objawy dla chorób przełyku. Utrata masy ciała, krwawienie z przewodu pokarmowego i niedokrwistość są objawami alarmującymi również w dyspepsji. Objawy te występują u około 11 % pacjentów z podejrzeniem choroby refluksowej przełyku zgłaszających się do lekarza pierwszego kontaktu. Wyniki badań prowadzonych wśród pacjentów będących pod opieką lekarzy ogólnych wskazują, że objawy alarmujące są najczęstszą przyczyną skierowania do lekarza specjalisty. Przykładowo, pacjenci z dysfagią mogą mieć zwężenie na tle refluksowym. Utrata masy ciała, z dysfagią lub bez niej, może być objawem nowotworu górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Odynofagia i krwawienie z przewodu pokarmowego mogą odzwierciedlać powikłania śluzówkowe, taki jak nadżerkowe zapalenie przełyku. Stosując podtrzymujące leczenie antyrefluksowe u pacjentów z nadżerkowym zapaleniem przełyku, można zapobiec nawrotowi zmian zapalnych. Badania ukierunkowane na objawy alarmujące mogą przyczynić się do wczesnego wykrycia nowotworu i poprawy całkowitego przeżycia.
Dysfagia :
Stanowi niemal 60 % wszystkich objawów alarmujących w chorobie refluksowej przełyku, może być przewlekła lub przemijająca. Chorzy mogą odczuwać dysfagię tylko okresowo, ale dzieje się tak dlatego, zmodyfikowali swoje nawyki żywieniowe, tak aby unikać przyjmowania dużych twardych kęsów.
Dysfagię ustno- gardłową należy odróżnić od przełykowej. Dobrze jest przeprowadzić wywiad i dowiedzieć się w jakim miejscu zlokalizowany ból.
Objaw występujący powyżej wcięcia mostkowo- obojczykowego wskazuje na ustno- gardłowe pochodzenie dysfagii, zwłaszcza jeśli występuje regurgitacja do jamy nosowej i natychmiastowe zachłyśnięcie. Gałka, chrząkanie, chrypka i trudności z połykaniem śliny mogą wskazywać na refluks krtaniowo-gardłowy.
Dysfagia lokalizowana w klatce piersiowej odpowiada raczej dysfagii przełykowej.
Odynofagia :
Uczycie dyskomfortu lub bólu w trakcie przełykania, występuje rzadziej niż dysfagia, stanowi tylko 10 % wszystkich objawów alarmujących w przebiegu choroby refluksowej przełyku. Ciężka odynofagia częściej związana jest z polekowym lub infekcyjnym zapaleniem przełyku niż kwaśnym refluksem. Odynofagię należy odróżnić od bólu w klatce piersiowej z przyczyn poza-sercowych , występującego w spoczynku lub po posiłkach. Odynofagia umiejscowiona w gardle może świadczyć o owrzodzeniu jamy ustnej lub krtani.
Inne objawy alarmujące:
Utrata masy ciała jest objawem budzącym podejrzenie nowotworu górnego odcinka przewodu pokarmowego. Występuje u około 1/3 pacjentów. Krwawienie z przewodu pokarmowego objawiające się krwistymi wymiotami lub smolistymi stolcami w chorobie refluksowej przełyku zdarza się rzadko. Do śluzówkowych powikłań choroby refluksowej przełyku zalicza się zwężenie przełyku, nadżerkowe zapalenie przełyku i przełyk Barretta. Zwężenie przełyku wykryto u około 20-54 % pacjentów z chorobą refluksową skarżących się na dysfagię. Nadżerkowe zapalenie przełyku koreluje z ciężkością kwaśnego refluksu , ale tylko w niewielkim stopniu z ciężkością zgagi. Grupa podwyższonego ryzyka występowania nadżerkowego zapalenia przełyku stanowią osoby w starszym wieku, mężczyźni i osoby z dłużej występującą zgagą.
Postępowanie w przypadku objawów alarmujących :
Jedną z opcji jest rozpoczęcie lub intensyfikacja leczenia zmniejszającego wydzielenie kwasu solnego w żołądku bez wykonywania testów diagnostycznych, badań radiologicznych lub endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Leczenie antyrefluksowe może być uzasadnione u pacjentów, u których objawy alarmujące występują rzadko, a także w przypadku niskiego ryzyka powikłań refluksu i choroby nowotworowej, zwłaszcza jeśli w przyszłości było wykonywane badanie endoskopowe. Niemniej jednak występowanie objawów alarmujących zawsze powinno skłaniać pacjenta ścisłym nadzorom, a w przypadku ich nieustępowania konieczne jest skierowanie na endoskopię. Zebranie szczegółowych danych na temat charakterystyki, ciężkości i czasu trwania objawów alarmujących w przebiegu choroby refluksowej przełyku jest kluczowe dla wskazania, u kogo przeprowadzić badania diagnostyczne. Dysfagia dotycząca pokarmów stałych, umiejscowiona w klatce piersiowej u pacjentów ze zgagą, jest wynikiem zwężenia przełyku. Endoskopia jest badaniem z wyboru, które przeprowadza się, by uwidocznić zmiany śluzówkowe, pobrać wycinki i rozszerzyć zwężenia, uzyskując złagodzenie dysfagii. Dysfagia, utrata masy ciała i podeszły wiek są czynnikami ryzyka nowotworów górnego odcinka przewodu pokarmowego. Pacjenci spełniający podane kryteria są kandydatami do pilnej endoskopii. Należy pamiętać, że spadek masy ciała nie jest tylko objawem alarmującym typowym tylko dla nowotworu górnego odcinka przewodu pokarmowego. Może on towarzyszyć wielu innym nowotworom, zwłaszcza w zaawansowanym stadium, np. rakowi trzustki.
tel. 32 353 20 27
kom. 503 – 144 – 481