W  1912r. japoński  lekarz Hakara  Hashimoto  pracujący  w Berlinie  opisał 4  przypadki specyficznego zapalenia  tarczycy nadając  im   nazwę   wola limfocytarnego . W  1967r. uznano ją  za chorobę  należącą  do grupy  chorób  autoimmunologicznych.

            Obecnie  choroba Hashimoto  jest  najczęściej  występującym  typem zapalenia tarczycy i najczęstszą przyczyną  niedoczynności  tarczycy. Występuje we wszystkich grupach  wiekowych. Rzadko u dzieci do 2%    najczęściej  jednak  u kobiet w wieku 45-55 lat  do 95%.

    Istota  choroby  polega na tym, że  organizm  zaczyna wytwarzać  przeciwciała  przeciwko enzymowi  tarczycy  tyreoperoksydazie (anty-TPO)  oraz przeciwko białku tarczycy – tyreoglobulinie (anty-Tg) , wywołując  stan  zapalny narządu  z gromadzeniem  się  w nim   nacieków  limfocytarnych.  Układ odpornościowy  stopniowo  sam atakuje  za pomocą  limfocytów  T cytotoksycznych i   niszczy  komórki  pęcherzykowe  tarczycy.

Przyczyną choroby jest osłabienie odporności na skutek  przewlekłego stresu, problemów psychicznych,  przemęczenia  lub  infekcji. Mówi  się  też  o predyspozycji  rodzinnej, gdyż  stwierdza się  u 50%  członków  rodziny  chorego obecność przeciwciał przeciwtarczycowych.  Często  współistnieje  z  innymi  chorobami autoimmunologicznymi np. bielactwem, cukrzycą typu 1 , atopowym  zapaleniem  skóry, niedoczynnością  kory  nadnerczy  i reumatoidalnym  zapaleniem  stawów.

       Choroba  Hashimoto  zwykle  rozwija  się   powoli. Początkowo  objawy  są  bardzo  nietypowe.  Zmęczenie,  senność , trudności w koncentracji, słabsza pamięć , rozdrażnienie.

Następnie , co  szczególnie ważne dla  kobiet  problemy z wyglądem: sucha łuszcząca  się  skóra, wypadanie  włosów, łamliwe  paznokcie,  wzrost  wagi ciała  nie związana  z  przejadaniem  się.  Jest  to  spowodowane  spowolnieniem  metabolizmu   i  obrzękami, które  towarzyszą chorobie  Hashimoto. Najczęściej  są   to  obrzęki  powiek, twarzy  i rąk.

Zaburzenia  miesiączkowania, kłopoty  z  zajściem  w ciążę. Dzieje  się  tak  gdyż   zbyt  małe  ilości   hormonów tarczycy działają  negatywnie na funkcjonowanie  jajników. Niedoczynność  tarczycy   może  prowadzić  do  zwiększonego   wydzielania  prolaktyny. Jest  to  hormon  produkowany  przez przysadkę  mózgową , którego nadmiar doprowadza do zaniku  owulacji.  Stopniowo  rozwijają się  inne o typowe  objawy  niedoczynności  tarczycy.

      Choroba  może występować z powiększeniem tarczycy –wolem,  bez  zmian  objętości tarczycy,  lub  jako  postać  zanikowa. Wole  jest  zwykle niebolesne ale gruczoł  ma zwiększoną  spoistość.  Bardzo  rzadko spotyka się  zaostrzenia  z nagłym  powiększeniem i tkliwością  tarczycy oraz wystąpieniem ogólnych objawów procesu  zapalnego.: gorączką,  przyspieszonym  OB  i  zwiększonym  stężeniem  białka C-reaktywnego. Czasem stwierdza się w tym  czasie  objawy  nadczynności tarczycy  zwane Hashitoksykozą.  Jeżeli  w tym  czasie włączy  się  leczenie przeciwtarczycowe, to po  wyciszeniu  ostrego stanu  zapalnego  zwykle  szybko  rozwijają się  objawy  niedoczynności tarczycy.

Rozpoznanie  choroby  Hashimoto  potwierdza się  :

–  znacznie zwiększonym  stężeniem autoprzeciwciał   anty-TPO (kilkaset razy),

-zwiększonym stężeniem przeciwciał anty-Tg,

-zwiększonym stężeniem  TSH w surowicy,

-zmniejszonym  lub prawidłowym stężeniem  hormonów tarczycy  FT3,FT4  w surowicy.

W  badaniu  cytologicznym (biopsja tarczycy) charakterystyczne są  nacieki  zapalne złożone z limfocytów i plazmocytów,  obecność   grudek chłonnych z dużymi ośrodkami  namnażania, zanik lub  przemiana onkocytarna  nabłonka pęcherzyków  tarczycy.

        Niestety  nie  ma leczenia przyczynowego tego autoimmunologicznego zapalenia  tarczycy. Stosowanie leków immunosupresyjnych  jest  nieskuteczne. U  osób z niedoczynnością  tarczycy  leczenie  substytucyjne czyli uzupełnianie  hormonów  tarczycy jest  obowiązkowe.  Leczenie takie  pozwala na wyeliminowanie  objawów  niedoczynności  a przez to lepsze  samopoczucie.

          Endokrynolodzy  nie  przywiązują  uwagi do odpowiedniej  diety  lub  nawet produktów   wspomagających  leczenie  tarczycy . Jednak jest tak, jak w przypadku  innych chorób. Jedzeniem można  sobie  zaszkodzić , wyleczyć się lub  wspomóc  leczenie. Przykładem  niech  będą  produkty  tzw.  wolotwórcze czyli   mające  zdolność do  zablokowania aktywności  jodu, a co  za tym  idzie  tworzenia odpowiedniej  ilości  hormonów tarczycowych. Należą  do nich   wszystkie  produkty  kapustne:  kapusta,  kalafior, brokuły, brukselka, jarmuż,  kalarepa, gruszki, brzoskwinie , truskawki a także  orzeszki  ziemne. Należy  więc  w  niedoczynności tarczycy   ich  unikać.   Z  drugiej  strony  trzeba też  poszukiwać jodu. W  naszym pożywieniu  jest  go  bardzo  mało.   1/3  zapotrzebowania znajduje się  w soli  jodowanej.   Tyle  tylko, że  medycyna przestrzega nas przed stosowaniem dużej  ilości soli. Mało  tego jod  zawarty w soli  wrzucony  do gotowania  potraw  paruje.  Trzeba zatem  doprawiać  niewielką ilością  soli  po ugotowaniu lub pieczeniu, w przeciwnym  razie nie zjadamy  jodu!

W  diecie  powinny  znaleźć  się  też  produkty  bogate w ten  pierwiastek , a więc  ryby , wątroba , owoce morza, dobre najlepsze wiejskie  mleko i  jego przetwory, jaja, otręby  owsiane, zielona sałata, szpinak, nasiona słonecznika ogórki, ziemniaki, a z owoców – ananas.

      Jod   możemy  też wdychać. Jak  wszyscy  wiemy morska woda i powietrze są  bogatym źródłem  jodu.  Jod zawarty w wodzie  uwalnia  się do atmosfery. Spacery  nad morzem najlepiej  o świcie, późnym  latem oraz od jesieni  do wiosny są  znakomitą  terapią.

www.optymalni-katowice.pl